Betekenis van speltheorie
Wat is speltheorie:
Speltheorie is een toegepaste wiskundetheorie die wordt gebruikt om de mechanismen te begrijpen en te verklaren die worden gebruikt wanneer mensen beslissingen nemen.
De theorie werd gesystematiseerd door de wiskundige John von Neumann en de econoom Oskar Morgenstern in 1944.
De theorie probeert het functioneren van de logica van strategische interactie en de relaties van onderlinge afhankelijkheid tussen mensen te begrijpen. Of het nu in competitieve of coöperatieve situaties is, beslissingen hebben resultaten en beïnvloeden anderen die erbij betrokken zijn. Dit is het studiecentrum van Game Theory.
De theorie kent vele toepassingen en kan worden gebruikt in eenvoudige gebieden zoals strategiespellen, of complex als in administratie, politieke wetenschappen, economie en zelfs in onderzoek naar kunstmatige intelligentie.
De wiskundige Jonh Nash heeft veel bijgedragen aan de evolutie van de theorie. De eerste onderzoeken bestudeerden de wiskundige verklaring (wiskundige functie) voor de relatie tussen competitie en samenwerking tussen spelers. De wiskundige was in staat om uit te zoeken wat het evenwichtspunt van deze relatie was, dat Nash-evenwicht werd genoemd.
In de economie en administratie kan theorie voornamelijk worden gebruikt bij strategische besluitvorming. Het kan een analysetool zijn om behoeften en situaties te classificeren om te beslissen met de strategie en om de gewenste resultaten te bereiken. Het is ook efficiënt om de strategieën van concurrerende bedrijven te analyseren.
Prisoner's Dilemma
Het dilemma van de gevangene is het klassieke voorbeeld van de toepassing van speltheorie. In dit dilemma veronderstelt men dat elk van de deelnemers het maximale voordeel in de situatie wil hebben, zonder rekening te houden met de gevolgen voor de andere betrokkenen. Het dilemma gaat over de beslissing tussen samenwerking en verraad.
Het dilemma van de gevangene werkt als volgt: twee verdachten worden gearresteerd en er is niet genoeg bewijs om hen te veroordelen. Afzonderlijk ontvangen ze een voorstel:
- als een van de gevangenen de misdaad bekent en de ander niet, wie bekent dat hij niet veroordeeld zal worden en die zwijgt, zal veroordeeld worden voor 6 jaar;
- als de twee niet bekennen, kunnen ze worden veroordeeld voor een jaar in de gevangenis;
- als ze allebei de comparsa belijden en verraden, worden ze elk voor 3 jaar veroordeeld.
Mogelijke aannames kunnen grafisch worden georganiseerd in de uitbetalingsmatrix . De matrix is de weergave van alle mogelijke uitkomsten in de situatie of het spel, wat gevolgen zal zijn van de beslissingen van de betrokkenen.
De grote vraag van het dilemma van de gevangene is dat ieder zijn beslissing zelfstandig moet nemen en zonder de beslissing van de ander en de mogelijke gevolgen te kennen.
In dit geval is het duidelijk dat individuele keuze (verraad) niet het beste resultaat is voor beide, maar mogelijk de best mogelijke uitkomst is, ongeacht de beslissing van de ander. In speltheorie wordt verraad de dominante strategie genoemd.
